Wat en voor wie is Speciaal Onderwijs:
Het speciaal onderwijs is er voor leerlingen die specialistische ondersteuning nodig hebben, dat het regulier onderwijs niet kan bieden. Soms gaan leerlingen die meer ondersteuning nodig hebben van het regulier naar een school voor speciaal basisonderwijs (SBO) en gaan vanuit het SBO naar voortgezet onderwijs. Sommige kinderen hebben nog meer begeleiding nodig. Dit wordt ook wel zware ondersteuning genoemd. Deze leerlingen gaan naar het speciaal onderwijs.
Er is speciaal onderwijs voor leerlingen in de leeftijd van 4-12 jaar (SO) en voortgezet speciaal onderwijs voor leerlingen in de leeftijd (12-18 jaar) leerlingen (VSO)
Het speciaal onderwijs bestaat uit 4 clusters:
· Cluster 1: blinde, slechtziende leerlingen;
· Cluster 2: dove, slechthorende leerlingen of met een taal-spraakontwikkelingsstoornis;
· Cluster 3: voor kinderen met een verstandelijke en /of lichamelijke beperking. Er zijn ook cluster 3 scholen voor langdurig zieke leerlingen (somatisch);
· Cluster 4: kinderen met psychische stoornissen en gedragsproblemen.
Onder cluster 3 vallen de scholen voor leerlingen die een ontwikkelingsachterstand laten zien op verschillende gebieden. Leren gaat niet vanzelf. Er is bij deze leerlingen vaak vertraging te zien op gebied van motoriek, de spraak, de spelontwikkeling en de cognitieve ontwikkeling.
Cluster 3 scholen worden ook wel zmlk-scholen genoemd (zeer moeilijk lerende kinderen)
Niet alle ZMLK-scholen zijn hetzelfde: sommige hebben ook plaats voor meervoudig gehandicapte leerlingen. Er is bij ZML-leerlingen sprake van een algehele achterstand, vaak in combinatie met gedragsproblemen, autisme of dyslexie. De oorzaak van de ontwikkelingsproblemen bij deze leerlingen kan een genetische afwijking zijn, zoals het Down- of Fragiele X-syndroom. Ook medische complicaties tijdens de zwangerschap of de bevalling kunnen de oorzaak zijn van ontwikkelingsproblemen. Vaak is er echter geen duidelijke oorzaak voor de ontwikkelingsproblemen van deze leerlingen.
Het ZML-onderwijs is voor leerlingen van 4 tot 20 jaar. Er zitten meestal gemiddeld 12 leerlingen in een groep. De leerkracht en onderwijsassistent hebben daardoor tijd voor aandacht en (individuele) begeleiding van de leerlingen. Iedere ZML-school heeft een ruim aanbod aan vakken. Afhankelijk van het niveau en ontwikkelingsleeftijd van een kind wordt er een uitstroomperspectief vastgesteld bij de start in het speciaal onderwijs. Op basis van dit perspectief krijgt iedere leerling een aanbod gericht op communicatie, taal en rekenen. Daarnaast is er veel aandacht voor motorische en sociaal emotionele ontwikkeling. De leerlingen krijgen lessen in praktische vaardigheden. De nadruk ligt op het ontwikkelen van de zelfredzaamheid en zelfstandigheid in de breedste zin van het woord.
Als een leerling in het ZML 12 jaar is wordt de overstap gemaakt naar vervolgonderwijs. De meeste leerlingen vervolgen hun school in het voortgezet speciaal onderwijs. Een klein percentage stroomt uit richting praktijkonderwijs of VMBO basis/kader.
In het VSO (voortgezet speciaal onderwijs) wordt een leerling verder opgeleid tot uitstroom richting dagbesteding of betaalde arbeid.
Meer informatie over aanbod en uitstroom kunt u vinden op de website van alle scholen uit het speciaal onderwijs zoals https://pwaveldhoven.nl/wp/, www.emiliusschool.nl, https://www.mbseindhoven.nl, https://www.grooteaard.nl/nl/, https://www.berkenschutse.nl
Cluster 3 en 4 scholen zijn onderdeel van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs.
Voor de leerlingen die een verwijzing richting speciaal onderwijs krijgen geeft het samenwerkingsverband een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) af. De verklaring geeft recht op een plek in het (voortgezet) speciaal onderwijs voor 1 of meerdere jaren.
